BÊN SÔNG VÀM CỎ
Trọng Nguyễn
Nói Lối:
Con chim Sáo tật nguyền từ đâu bay về đây làm tổ,
Nó chọn cây bần trước nhà mẹ làm quê hương.
Cây bần cũng tật nguyền, bom đạn Mỹ đã quét sâu lên mình của nó,
Thành bộng cây làm nhức nhối một vết thương.
Mẹ ngồi đó nhìn con chim Sáo tật nguyền, đứng trên nhánh bần rỉa lông khi chiều xuống.
Nó dùng cánh thay chân mình nghiêng về phía trước
Vọng Cổ:
1. Cố bám lấy sự bình yên trên cành cao lắc lẻo. Toàn thân nó run lên khi nghe cơn gió nhẹ vô … tình.
Mắt mẹ rưng rưng như ai xé thắt tim mình. Con chim Sáo tật nguyền chọn cây bần tật nguyền làm tổ. Bạn nó đâu rồi mà sao nó lại sống cô đơn. Nước mắt mẹ lại chảy nhiều hơn, khi câu hỏi chưa có lời giải đáp. Chiều cứ xuống mây trắng cứ bềnh bồng, bóng mẹ rưng rưng bên dòng sông Vàm Cỏ.
2. Con chim Sáo bay đi mẹ ngập ngùi đứng vẫy, nặng bước vào nhà như đếm những xót xa. Nhìn ảnh chồng con 6 người thành liệt sĩ, một nỗi đau mẹ phải gánh đến trọn đời. Đổi lấy tự do đâu có dễ dàng gì. Ơi chiến tranh đâu phải là một trò đùa, nó đã đi qua những nỗi đau còn đó. Con chim Sáo tật nguyền về đây làm tổ, nó chọn cây bần nó gọi quê hương. Có được quê hương bình yên hạnh phúc, sự trả giá đến muôn đời của những mảnh đời riêng.
Nói Lối:
Chiều hôm sau, chiều hôm sau con chim Sáo nó bay đi. Bỗng dưng nó không về nữa.
Cây bần cô đơn, bóng mẹ cũng cô đơn.
Con sóng Vàm Cỏ cũng lơ lững ưu phiền, mẹ mới lẩm nhẩm chắc con chim Sáo nó bay qua đám lá tối trời tìm bạn, thăm bầy bên vàm sông Nhật Tảo.
Vọng Cổ:
5. Con chim Sáo nó ở hay bay đó là chuyện đời thường của nó. Vậy mà sao mẹ cứ âu lo ra vào thắt thẻo cho gánh cô đơn nặng vai gầy. Nhớ chiều năm xưa trong cơn gió nặng mưa đầy, thằng Út như cánh chim bay về thăm mẹ, rồi vội vã lên đường khi chưa kịp nói trọn câu. Lần đó là lần cuối cùng nó không về nữa, lại một lư hương trong căn nhà nhỏ ven sông. Con chim Sáo bay đi se nổi buồn săn lại, gợi nhớ chiều xưa trong cơn gió nặng mưa chì.
6. Mẹ ơi con chưa về thăm Rạch Cát, chưa qua đám lá tối trời nơi thằng Út đóng quân. Để con gặp con chim Sáo con bảo nó về với mẹ, cho gánh cô đơn vơi nhẹ ở bờ vai. Biển Long Hựu mùa này nhiều sóng vỗ, nhưng có con sóng nào bằng ngọn sóng lòng của người mẹ Long An. Dù chưa qua Long Trì, Mỹ Hòa, Đức Huệ, nhưng con hiểu, con hiểu lắm mẹ ơi. Nhưng con vẫn hiểu Long an qua người mẹ anh hùng. Chỉ vài giờ bên dòng sông Vàm Cỏ, và mấy lời bắt nguồn từ câu chuyện trong căn nhà nhỏ của mẹ tôi.
Ôi Long An đã trở thành nỗi nhớ,
Cho con thêm độ dày từ tấm lòng ấy mẹ ơi./.
Nghệ sỹ, soạn giả Trọng Nguyễn tên thật là Nguyễn Phú Xuân, sinh năm 1938, tại xã Quách Phẩm, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau, trong gia đình nông dân, yêu nước, yêu quý ca nhạc tài tử, cải lương. Trọng Nguyễn còn có các bút danh khác như: Dương Nghĩa Trần, Khắc Tâm, Bùi Công Sắc.[1]
Từ thuở còn đi học trường trung học Thái Văn Lung, Trọng Nguyễn đã được học nhạc với nhạc sỹ Trương Bỉnh Tòng và Hoàng Mãnh.
Năm 1954, khi mới vừa 16 tuổi Trọng Nguyễn đã thoát ly gia đình, đi theo cách mạng, được tổ chức phân công, lần lược qua các nhiệm vụ, như: tổ trưởng tổ giao liên, phân đoàn trưởng thanh niên lao động, tổ trưởng trong lực lượng vũ trang tỉnh Cà Mau.
Năm 1961, Trọng Nguyễn được về làm Bí thư Đoàn của Đoàn Văn Công tỉnh Cà Mau, cũng là thời gian thuận lợi nhất để Trọng Nguyễn phát triển tài năng nghệ thuật của mình. Năm 1972, Trọng Nguyễn được tín nhiệm làm Bí thư chi bộ, chính tri viên, Đoàn Văn Công Khu Tây Nam Bộ. Từ đó, Trọng Nguyễn lần lược giữ các nhiệm vụ như: Chủ tịch Hội VH, NT tỉnh Bạc Liêu, Ủy viên Ban Chấp Hành Hội Sân Khấu Việt Nam, Liên Chi Hội trưởng Chi Hội Sân Khấu Việt Nam, Đồng bằng sông Cửu Long.
Từ năm 2002, Trọng Nguyễn bắt đầu hưu trí.
Cuộc đời nghệ thuật của Trọng Nguyễn được bắt đầu từ sáng tác thơ, từ những năm 1950. Nhưng công chúng biết nhiều đến nghệ danh Trọng Nguyễn qua những bài ca Vọng cổ, kịch bản cải lương, và một số bản tân nhạc. Trong đó, có 19 kịch bản cải lương, hơn 200 bài ca Vọng cổ. Nổi bật có các tác phẩm như: Giọt Máu Oan Cừu, Bóng biển, Rừng Thần; Ơn Đảng, Bạc Liêu Ngày Ấy, Chợ Mới, Giọt Sữa Cuối Cùng.v.v. Hầu hết các tác phẩm của Trọng Nguyễn đều được xuất bản, phổ biến trên các phương tiện truyền thông.
Trọng Nguyễn xứng đáng được tôn vinh là một trong những cánh chim đầu đàn của tỉnh Bạc Liêu, trong hơn 40 năm qua, với những cống hiến to lớn cho sự nghiệp phát triển văn hóa nghệ thuật ca nhạc tài tử, cải lương tại địa phương, cũng như Miền Tây Nam Bộ. /.